C.D. Galicia

Ao fío da entrada de onte, vou aproveitar para ensinarvos unha fotografía da que espero que o blog amigo Futbol base Barbadas, nos achegue datos.

Facilítama o sempre activo Eduardo Gamallo, ao que lle estou moi agradecido pola súa colaboración, aínda que vou recordarlle publicamente que ten que acordarse de preguntar aos seus amigos o nome; sempre me di o alcume polo que eles se coñecen dende sempre, pero no blog creo que non é procedente utilizalo, e case que sempre quedan sen citar os autenticos propietarios da fotografía..

O que sei da fotografía é o que nela vén escrito.

É do Clube Deportivo Galicia, e os xogadores son: 

De pé, e de esquerda a dereita. Ares, David, Manolo, Chicho, Tatís, Milucho e Alfonso.

Agachados Dámaso, Paco, Delmiro, Caride, Ortas e Seara

.

En canto á data, non di nada, pero supoño que pertencerá aos anos setenta ou quizais un pouco antes. Baseándome no aspecto deAres, (pai do que tamén foi porteiro do C.D.Ourense), e que hoxe lle poño máis ou menos sesenta e....

O fútbol non e o meu.

O Proxecto do Couto

O proceso que culminou a construción do estadio do Couto, remóntase a finaís dos anos vinte do século pasado; habería que facer matizacións, pero xa se ten comentado no blog nalgunha ocasión, podedes ver a que máis datos achega neste enlace.click aquí  

A fotografía que hoxe vos mostro, fíxose á maqueta dun dos proxectos que se levaron a cabo durante a existencia do estadio, e que posiblemente deu lugar a outra Grande Inauguración do Estadio do Couto.

Ese vai ser o problema que nos atopamos para determinar a data de comezo de actividade do principal estadio de futbol da cidade; o continuo aumento de espectadores, foi facendo preciso ampliacións constantes ao longo dos anos. Estas melloras encontraban sempre ca limitación económica para non ser a definitiva.

Nesta ocasión, o proxecto de mellora, polo que me contan viña da man da construción das vivendas sociais que se ían construír no seu ámbito e que tamén aparecen na maqueta.

Sen confirmar, o proxecto correspondería a finais dos anos 50.

Lembrando o Fraín

Fotografía do Arquivo de Lisardo Mazaira

Visitou o blog hai máis dun ano, este personaxe dos que a min me gusta chamar entrañables.
Regresa hoxe da man dun novo amigo, Agustín, un Ourensan dos que moi novo marchou do seu Montederramo, para iniciar unha nova vida na "beira de en fronte".
Escríbenos dende Brasil, e utiliza o seu "galleguiño", (faino mellor ca min) para prestarnos recordos da súa nenez.
Dende aquí, envíolle unha forte aperta, e que saiba que ten o blog á súa disposición para seguir mantendo o contacto co seu Ourense.
Grazas Agustín.

Vou tentar escribir em gallego,  mezclado com português.  Non me acordo  ben do meu galleguiño da infância, ainda que estea latindo  na miña  lembranza que me acompaña

Salin de Galicia  para o Brasil com 19  anos recen cumplidos e teño 69. Vivo em San Pablo.
Quero decirvos que conocin o Frain , em  Montederramo. Em Ourense chamabanlle Frailde. Era uha persona mui amable e correta.

Sua simpatia non tiña límites. Falaba o castellano de unha  maneira que íl próprio  pensaba auténtica, e  o  praticaba com naturalidade. Introducia em palabras castellanas  mezcladas com gallegas ditongos e hiatos, sem razón de ser, pero com perspicácia, que deixaba os ointes  perplexos e pensativos.

Era um andarillo, creo eu de Calvelo, ayuntamiento de Maceda.

Conocin o Frain, pois este era seu nombre, na miña casa cuando iba para Montederramo. Miña mai, tan buena, o recollia e  lle daba algo. Sempre  pedia caldo muerno, comía e logo se marchaba  para outro sitio. Em Montederramo nunca o vin pedir pesetas. Todos, do pueblo, disfrutábamos de sua compañía. Era uha  persona sabia que non tuvo sorte na vida,  mas, creo eu, foi feliz, e sua felicidade transbordaba cuando via os outros alegres. Digo ainda que o via con pequenos intervalos de tempo, dos 5 os once anos, cuando eu salin de Montederramo,  póla vida afora. Nunca mais o vin.

Agora sentin saudades (morriña).  20.11.2011.  Agustín.

Se queredes ver a entrada anterior do Fraín equi tedes o enlace fai click . A fotografía e a misma, xa que non conseguin polo de agora outra deste Ourensán

OnT nos medios Ourense por Barrios IX

O CERRAMENTO DA ALAMEDA (Texto Fernando Valcarcel)

             A Estrada de Villacastín a Vigo (hoxe rúa do Progreso), dividiu a actual “Alameda” en dúas partes. A parte de abaixo, era lugar de “paseo”, un espazo para o ocio e o esparcemento, a de arriba (xardíns do Bispo Cesáreo) era unha zona menos lúdica, adicada ao hospedaxe e ao comercio.

            En 1904 proxéctase o cerramento do lugar, esta actuación supón unha continuación ao encargo realizado en 1898  polo Concello de Ourense ao arquitecto D. Manuel Vázquez Martínez (que era así como asinaba os seus traballos D.Daniel Vázquez-Gulías por aquela época), para  organizar a anteriormente coñecida por “Horta do Concello”, que, dende entón, pasará a denominarsa “Alameda”.

            O cerramento consistía nun banco corrido de pedra sobre o que descansa unha barandilla de fundición que remata nos seus extremos por grandes xarróns, produto da industria de D. Manuel Malingre Ludeña, ao igual que, os ornamentos  do veciño palco de  música modernista con extructura de kiosco que sustituiu ao anterior construido en madeira.

            Na actualidade sobrevive boa parte do cerramento da parte baixa da “Alameda” ourensana. Co desmantelamento do da parte superior, produciráse de xetito involuntario un irmanamento con Xinzo, xa que, parte do mesmo foi trasladado ata alí, onde  delimita o perímetro da súa praza maior.

Arquivo visual Ourensán fondo Salgado López

Propiedade Salgado López

Fotografo. afecionado ano 1956

Texto Fernando Valcarcel

Historias Menores 22 2011 M Á Gonzalez García

Como es lógico cada uno encontrara mas interesante un trabajo que otro.

Personalmente este numero, de entre todos los que forman la amplia colección de trabajos de Din Miguel  Ángel lo considero de los mas interesantes; lugares perfectamente conocidos, identificados con nombres del pasado, en muchos casos echados de menos; su nombre tenia una justificación popular, no de circunstancias.

Por otra parte, comprobareis que desde siempre, realizar cualquier cambio por mas que fuera interesante para toda la comunidad, acarrea algún problema y mas de una discusión. Por fortuna el interés publico en ocasiones prevalece.

Para leer o descargar el texto integro,  clic aquí .

Para Candido Ventim

Como sabedes o amigo e socio do A.v.O. Cándido Ventim sufriu un contratempo hai uns días que o ten recluído na residencia; despois duns días de gran preocupación, por fin parece que todo evoluciona favorablemente, e xa está en planta.

Pensando en que se entreteña botando unha ollada ao blog; publico hoxe este correo electrónico que me enviou un dos seus amigos, acompañado de dúas fotografías, que sei que lle gustasen.

Unha é da súa autoría, e a outra dunha admirada Ruth Matilda Anderson. As dúas a pesar da gran diferenza temporal, reflicten un belo ecanto da nosa cidade, que non conseguiu sobrevivir á furia construtiva dos últimos tempos.

Como xa teredes recoñecido de trata da rúa de Quebracús- Estrella, e hoxe non sei se coa transformación lle cambiou o nome, de feito xa non é unha rúa, senón que é o que queda dunha rúa, e unha praza.

Volvendo ás imaxes, fixarvos que Cándido obtivo a instantánea nos anos 70, e Ruth Matilda en 1926 (aprox), pero a maioría dos edificios poden identificarse practicamente sen ningún cambio.

Pero non vos aburro máis por hoxe, aquí déixovos o texto que un bo amigo de Cándido me remitiu para facerllo chegar, no que se percibe o afecto que lle profesa.

O mércores esperábate e non viñeches,...

As veces as persoas afánanse en figurar en escritos carentes de contido, en aparecer en fotos que pronto esqueceremos, outras, traballan dende o silenzo da discreción lexitimada polo amor a súa cultura, zigzagueando entre pedras, libros, fontes, negativos, postais, negocios con solera, fábricas valeiras, espazos desaparecidos e outros por reduscubrir.

Cargados de quilómetros e historias en standby, mergullados no apaixoante universo da sua amantísima Auria, recordannos un pasado case esquecido e ofrecennos as súas achegas a pe de rúa ou ao abrigo dun café.

 Individúos íntegros que fan cidade.

Sigo esperandote Cándido, non tardes. Vémonos pronto amigo.

Unha aperta.

Esperança não murcha, ela não cansa, também como ela não sucumbe a crença.

Vão-se sonhos nas asas da descrença, voltam sonhos nas asas da esperança.
                                                                                            Augusto dos Anjos. 

A min Plin. Que Son de Lalin

Coa que nos está a caer, e o que nos espera; encontrarme con este texto de Don Alberto García Ferreiro, prodúceme certa envexa, e incítame a imitalo non perdendo o sentido do humor.

Descoñezo se a frase como ten acontecido en máis ocasións, é froito da sabedoría popular, ou é ocorrencia do escritor; nesta ocasión inclínome a pensar que o "magin" de don Alberto foi o culpable da rima.

Conta como precedente, co recoñecemento por parte dos coruñeses dun dos ditos que enaltecen á súa cidade.

se me deran d´escoller, qu´escollería, se entrar de noite na Coruña ou no Ceo de día!

A moitos supoño que vos soase mellor se lle cambias o "son de Lalin", por "durmo en Pikolin", pero creo que Don Alberto non é culpable de plaxio, se acaso á inversa.

A Min Plin. Que son de Lalin

Por certo gustaríame que don Alberto García Ferreiro tivese a súa entrada no blog, méritos para iso ten de sobra, pero por desgracia non teño no meu arquivo fotografías que poidan ilustrala, salvo a que a revista Ráigame no seu número 15 (Maio 2002) publicou con motivo do centenario do seu pasamento, nun artigo do profesor Delfín Caseiro. 

Revisade os vosos arquivos e se encontrades algunha imaxe non dubidedes en enviarma.

Para que poidades recoñecer o personaxe móstrovos a imaxe que publica a revista.

Alberto García Ferreiro

Facendo Historia

A historia faise día a día, o problema é que en ocasións nos mostramos inxustos con ela, ao non lle dar ao momento presente o valor merecido.

Outro dos meus perogruyos, aínda que creo que o ides entender doadamente; o luns tiven a fortuna de asistir a un acto discreto, sinxelo, pero cun gran contido. Atraído pola presentación dun novo exemplar da revista Diversarum Rerum que coordina o profesor Don Miguel Ángel González García, encontreime na sala de cultura do Liceo, cunha decoración que non me esperaba.

Unha colección de bosquexos a carbón, e ou lapis de cor maioritariamente, escoltaban unha espectacular obra ao oleo, que pola súa forma facía pensar nun destino concreto.

E así é, en datas próximas esa obra de arte, pasase a embelecer aínda máis se cabe a capela do Santo Cristo da nosa Catedral. Dos datos técnicos, artísticos e demais detalles que rodean o evento, deixo que se encarguen os profesionais.

Permitídeme que eu me limite a dar as grazas, aos que fixeron posible esta realidade. En primeiro lugar ao grupo de amigos da catedral de Ourense, e a don Miguel Ángel por propoñer a idea; ao autor da obra Manuel Vidal que desenvolveu un traballo espectacular digno do marco ao que vai destinado; e por último ao que foi o meu mestre do instituto don Serafín Marques, (Deán da Catedral), quen coa súa xenerosidade exerceu de mecenas para que o proxecto chegase a bo termo.

Inscripcion no oleo.

Se queredes ver de preto a obra tedes que bulirvos; estes días está na sala de cultura do Liceo, pero o día once do Nadal tera que ser retirada pra comezar os traballos precisos para levala o seu emprazamento definitivo.

As vistas de Fatima

Fotografía propiedade Pilar Nuñez.

Do barrio do Couto, que actualmente é o meu, teño moi poucas fotografías, algo que espero vaia cambiando.

De momento nestes días a amiga Pilar Núñez, proporcionoume unhas cantas que encontrou no arquivo familiar.

Encantado compartireinas convosco, pero como sei que don Celso, o actual párroco, está a preparar un traballo sobre o templo, imos gardalas para que ilustren primeiro o seu traballo.

Para abrir boca aquí déixovos a vista que nos anos cincuenta se tiña das pontes, dende o tellado de Fátima.

San Lazaro, os Maristas e....

Rematamos de momento con esta serie de recortes da vista de Ourense do ano 1906 aprox Aínda que segundo vaiamos descubrindo máis detalles volos irei mostrando.

A imaxe orixinal esperamos poder ensinala, en gran formato, durante a próxima exposición do A.v.O. que estamos a organizar, e como primicia xa vos informo que será de novo no Museo Municipal, a inauguración senón existe ningún contratempo, será o nove de febreiro.

Pero vaiamos á imaxe que é agora o importante.

Se a comparades coas anteriores, veredes que as letras informativas, son menos; e iso é precisamente o máis rechamante, nunha zona tan construída actualmente, como esta, se fai difícil imaxinar como sería anteriormente. 

Bo pois xa non tedes que imaxinalo, aquí tedes o estado da rúa do Paseo, o parque de San Lázaro e todo o seu ámbito. 

Quen tivera a propiedade actualmente desas leiras!!!.

É suficiente recoñecer o edificio da actual Delegación de Defensa (antigo Goberno Militar), para situarse perfectamente. Cando se obtivo a imaxe, se se confirma a data de 1906; nin sequera o seu promotor o bispo Illundain, sabía que os seus primeiros ocupantes, serían os Irmáns Maristas, e que en vez de ser un edificio silencioso e de descanso como estaba previsto inicialmente, xa que ía ser residencia de sacerdotes retirados, os seus corredores recollesen as risas e conversacións dos alumnos do colexio Maristas; iso sucedeu a partir de 1908.

Penso non errar, ao afirmar que de todos os edificios que aparecen, ese sexa o único que continúa no sitio, (habería que confirmar algún dos tellados que aparecen en primeiro plano);

Pero os seguidores do blog, non terán problemas, para recoñecer os demais que sinalei. O Círculo Católico daquelas en obras, xa o vistes noutras ocasións; a capela de San Lázaro, que noutra situación (agora en Peliquín), aínda permanece en pé, de novo a casa do meu amigo Ernesto Ferro, (hai uns meses goce vendo un debuxo feito por un mozo Florentino Moretón, porque era o único xeito que tenia de velo, e agora teño xa dúas imaxes nas que aparece). E por último os dous edificios que se ven ao fondo do que hoxe é o parque; que haberá que investigar, cales son exactamente; eu de forma arriscada e baseándome no que parece ser unha cheminea de gran tamaño, apunto se puidese ser a primeira fundición da familia Malingre, aínda que por situación máis ben podería ser o outro edificio.

De momento carece de importancia, teremos que esperar que continúen aparecendo información e imaxes, e pouco a pouco poderemos reconstruír as antigas vistas da nosa cidade.

Como vos comentei o venres, o amigo Cándido, non pode ver estas entradas, nas que tivo un papel esencial. Polos meus datos continua ingresado en reanimación, á espera de que o seu estado evolucione. 

No blog non volverei facervos comentarios, pero os amigos que queiran saber sobre a súa evolución, poden contactar vía correo electrónico comigo; como sabedes vive só na cidade, e cando mellore necesitara do apoio dos seus amigos para recuperarse.

Centenario Eduardo Moreno López

Eduardo Moreno Lopez en 1901

O 20 de novembro de 1911, falecía o profesor Eduardo Moreno López; con motivo desta efemérides, un grupo de ourensanos, leva tempo preparando os actos que permitan recuperar o seu recordo.

Gaditano de nacemento, soubo introducirse na sociedade ourensana, e ser merecedor do respecto dos seus coetáneos. O mellor que se pode dicir del, e non é frase miña, é que foi todo un Mestre.

Verdadeiramente debeu selo, á vista do que os seus discípulos, entre os que se encontraban Cuevillas, Risco e Otero entre outros, dicían del.

Precisamente Don Ramón é o que en máis ocasións se ocupou en eloxiar o personaxe, xa nas palabras escritas con motivo do primeiro aniversario do seu falecemento, como posteriormente noutros textos e conferencias, se percibía no ton de Don Ramón, xa non só o respecto ao mestre, se non admiración e mesmo cariño. Non en van os consellos de Moreno López, influíron na decisión de Don Ramón de retomar os seus estudos en Madrid, en lugar de Salamanca, onde inicialmente pensaba acudir, logo do seu insatisfactorio paso por Santiago.

Pero deixémolo aquí; en poucos días, poderedes ler un texto dedicado á figura do Mestre, e creo que se a economía o permite se fará unha exposición no Instituto no que desenvolveo o seu traballo, o Otero Pedrayo.

A imaxe inferior, é dun dos libros de ensino por él escritos.

Xornada de Reflexion

Sabedes que por decisión voluntaria, decidín manter o blog á marxe da política; e creo que de momento o conseguín.

O día de hoxe, está considerado como xornada de reflexión, e se ben xa aconteceu noutras ocasións ao longo da vida deste blog; esta vez, debido á precaria situación na que se encontra o país, esixinme, se cabe ser máis escrupuloso co tema.

Hei de recoñecer, que non é doado; a ver se vai ter razón, algún amigo que sempre me di, "todo é política". Como vos digo, nesta ocasión me propuxen ser máis esixente, evitando ese tipo de contido, e podo dicirvos que do meu arquivo se foron caendo unha tras outra, a gran maioría das imaxes; unhas porque o personaxe ou personaxes, se poidan identificar dalgún xeito pola súa ideoloxía, outras porque o nome da rúa ou praza, tamén supuxese un encadre, ou mesmo pola existencia nalgún momento da historia dalgunha sede política entre os seus edificios. A maioría dos negocios, dos que se coñece o propietario, tampouco porque esa persoa podería relacionarse tamén coa súa ideoloxía (nalgúns casos penso que descoñecida, ou que non tivo relevancia nas súas actuacións, pero por se acaso...); coa mesma xustificación descarto os deportistas, eu descoñezo da gran maioría a súa adscrición, pero pode ser que algún dos meus lectores a recorde.

Que arrevesadas pódense facer as cousas cando se quere, verdade?

Ao final o problema creo que o solucionei, grazas a estes anuncios, de prensa (non vou citar o diario, xa que iso tamén podería mal interpretarse, a prensa sempre tivo relación con....).

Pero fixarvos que me tiven que ir a finais do século XIX, buscando negocios cuxo propietario non é sinxelo de identificar, e a actividade era do máis corrente; unha Peiteadora de Madrid, unha Academia de Caligrafía, un Remendador de asentos e un Vendedor de carbón e pementos mondongueros.

Se que algún posiblemente encontre algunha pega coa elección, pero por favor non lle deades moitas voltas, non as ten; limitarvos a pensar hoxe que é o mellor que podedes facer mañá.

Outro templete da musica?

Continuamos dándolle voltas á fantástica fotografía do amigo Cándido Ventim.

Hoxe tráiovos, outro detalle que creo que presenta a suficiente orixinalidade, como para que algún dos afeccionados á arquitectura antiga da nosa cidade lle de unhas voltas.

Sabiades da existencia dun templete de música no comezo da ponte da Burga?

Sinto que a fotografía esta tan pouco visible, pero non se me ocorreu outra forma de axudarvos a identificar a zona, que poñerlle os nomes.

Ao lado do que eu chamo templete, podedes ver perfectamente o edificio que aínda hoxe existe de Mármores Piñeiro, continuando cara á parte superior da fotografía, podemos pasear polo que hoxe é Doutor Marañón, ata que nos encontremos o muro da parte de casa dos Marqueses de Leis, que estes cederon en uso ao Colexio Cisneros, recordade que a entrada estaba pola rúa da Barreira, e houbo de ser derrubado precisamente para dar saída a Doutor Marañón.

A continuación recoñecemos o resto da fachada posterior da casa dos Marqueses, que segue en pé na actualidade.

E finalmente chamar a vosa atención sobre a antiga balaustrada da ponte da Burga, que como podedes ver orixinariamente era de pedra, e non de forxa como actualmente.

A título anecdótico, tamén vos sinalo a leira dos Taboada Tundidor, que bordeaba as Burgas, e chegaba ata o que hoxe é Doutor Marañón.

Estaban programadas a entrada de hoxe e a do luns, que rematan de momento esta serie; cando o irmán do amigo Cándido, me comunica que este tivo un accidente e está ingresado na Residencia.
A pesar da gravidade, espero que sexa capaz de recuperarse o máis pronto posible, para poder seguir gozando da súa axuda, e das discusións construtivas que con tanta frecuencia mantiñamos.
Animo Cándido.

Historia de la fotografía IV

Como último capítulo de esta serie, es obligado, hablar de Daguerre.

Louis Jacques Mandé Daguerre como bien afirma la Wikipedia podemos considerarlo sin ninguna duda, el primer divulgador de la fotografía, con lo cual evitamos cometer una injusticia con alguno de los implicados.

Su papel en la invención y difusión de los métodos fotográficos, es loable e innegable; y por ello es un pilar importantísimo en el desarrollo de este arte.

Nacido en Cameilles (Cormeilles-en-Parisis, Valle del Oise) , a pocas leguas de Paris en 1789, mostro desde muy joven habilidad para la pintura. Por ello entro de aprendiz, en el taller del maestro italiano Degotti, encargado de la decoración del teatro de la Opera de Paris. 

Al poco tiempo, consiguió recibir encargos para realizar el mismo las decoraciones de obras teatrales, y desde un principio, descubrió que tan importante como la imagen, era el efecto que la luz y las sombras producían sobre esta. Sus decorados llamaban la atención precisamente por lo cuidada que estaba la iluminación. 

Estos trabajos, lo condujeron. Al que sería su primer gran éxito (1822), El diorama: consistía este en grandes cuadros realistas, en los que por medio del movimiento y la iluminación, se conseguía el efecto de realidad. Los espectadores creían estar dentro del cuadro. 

Su realismo y espectacularidad, le proporcionaron el favor del gran público, por lo que Daguerre trabajaba en su perfeccionamiento, entre esos trabajos experimentaba con la cámara oscura, lo cual le llevo a contactar con un óptico de Paris, quien entre su clientela contaba con Niepce. Este personaje de quien desconozco el nombre, puso a los dos protagonistas en contacto, llegando la relación al punto de que en 1829, firmaban un contrato de colaboración, en el que Daguerre reconocía como inventor a Niepce, y el figuraba como colaborador, a cambio de que Niepce le comunicara sus avances. Al mismo tiempo Daguerre se haría cargo de la comercialización del invento. 

El éxito de los dioramas, y el fallecimiento de Niepce (1833), fueron causa de un parón en la investigación, que a partir de ahí sí que estuvo en manos de Daguerre, era necesario mejorar los resultado, pero el método ya era perfectamente válido. 

Daguerre continua experimentando, con distintos tipos de placas, y productos, consiguiendo los mejores resultados con las placas de cobre plateadas, y los vapores de mercurio, el resultado lo sumergía posteriormente en agua salada a gran temperatura, con lo cual conseguía que se fijara la imagen. 

En marzo de 1839 un incendio, destruyo totalmente el trabajo de Daguerre con sus dioramas, y se decidió a preparar la presentación del nuevo invento. 

Después de una modificación del contrato suscrito con Niepce, en la que le conservaba a sus herederos derechos sobre el invento, pero apareciendo el cómo inventor. Presenta en Agosto de ese mismo año 1839 el invento a la academia de Ciencias de Francia. 

Primer Daguerrotipo

Ante el gran avance que supone el invento, el estado francés decide adquirir los derechos, por lo que concede una pensión vitalicia de 6000 francos a Daguerre, y otra de 4000 al hijo de Niepce. 

En 1841 Isidore Niepce, en el libro Historia del descubrimiento del invento denominado Daguerrotipo, reivindica el papel de su padre en dicho invento. 

A partir de este momento, los avances son continuos, e imparables; el Daguerrotipo se populariza, y comienza su expansión, de la mano de muy diversos tipos de profesionales, desde científicos, hasta joyeros, pasando por innumerables artistas, que ven en el nuevo invento una posibilidad de conseguir un medio de vida. 

Comenzaría aquí la historia de la fotografía en Galicia, estamos en 1843 y Enrique Luard Falconier, un joyero de nacionalidad Suiza residente en A Coruña, ofrece sus servicios para la elaboración de Daguerrotipos a 50 reales. 

Familia Fabrega

En Ourense el primer dato corresponde a 1858, pero debemos suponer que tienen que existir imágenes de fechas anteriores. Hoy os muestro el primer daguerrotipo relacionado con nuestra ciudad, propiedad de la familia Fábrega.

Historia de la fotografía III

Niépce

Joseph-Nicéphore Niépce, es considerado por un amplio número de investigadores, como el inventor de la fotografía. Dicha aseveración es una verdad a medias; ya que el logro final del invento, no hubiera sido posible sin la colaboración de Daguerre. 

El hecho de que Daguerre según los historiadores, no obrara precisamente con mucha honradez a la hora de dar a conocer el invento;(parece ser que intento que el nombre de Niépce no constara como inventor, y para ello modifico un contrato que tenían firmado entre los dos); lleva a los estudiosos a de alguna manera intentar reivindicar el nombre del perjudicado. 

Al margen de estos temas, en los cuales no quiero entrar; creo que un análisis de los hechos, obliga a reconocer a los dos el honor de haber conseguido desarrollar la técnica fotográfica, al punto de por primera vez cumplir la definición que habíamos comentado de Fotografía 

La fotografía es la ciencia y el arte de obtener imágenes duraderas por la acción de la luz. 

Como en otras muchas ocasiones, la casualidad hace que alguien dedique sus esfuerzos hacia algo que en un principio no era su objetivo. Este fue el caso de Niépce; quien según parece comenzó dedicándose a la litografía como forma de diversión, para lo cual utilizaba los dibujos que su hijo con maestría le facilitaba; al alistarse su hijo al ejército, la poca habilidad que el tenia para el dibujo, le obligo a buscar una alternativa, y ahí comenzó sus estudios con la cámara oscura y la manera de fijar las imágenes.

Heliografía

Nos situamos en el año 1814 año en el que consta que su hijo se alisto en el ejército; y tendríamos que aguardar hasta 1818, para poder ver el primer avance importante; en ese momento, Niépce obtiene por primera vez imágenes en positivo. Hablamos de lo que el denomino Heliografía en un primer momento, distinguiendo entre Heliograbados, cuando la imagen obtenida lo era a partir de otra ya existente, y puntos de vista, cuando eran imágenes obtenidas del natural. 

Aunque el método ya era válido, seguía existiendo un problema en cuanto a la conservación de la imagen, ya que con el paso del tiempo, esta se iba desvaneciendo. 

Bodegón

Puesto en duda por algunos investigadores, se considera que la primera fotografía, la obtuvo en 1825, y se trataba de la imagen de un grabado del siglo XVII que aquí os muestro. La cual disputa tal honor al Punto de vista desde la ventana de Gras (1826); para evitar polémicas yo prefiero decir que esta es la primera imagen de un paisaje. (Existe una tercera fotografía en discordia, que es este bodegón que os muestro, pero creo que realmente es indiferente cual sea la primera, ya que todas se atribuyen al mismo autor Niépce, y sería extremadamente complicado asignarle una fecha con total exactitud) 

Vista desde la ventana de Gras

Esta última considerada por muchos como la primera, se expone en la ciudad de Austin (Texas, EE.UU.), y los derechos son propiedad de la Universidad de Texas.

A Fonte do Outeiro

Como vos prometín onte, continuo coa vista de 1906 (aprox.).

Nesta ocasión, para ensinarvos unha fonte que eu descoñecía totalmente, polo menos nesta situación. Comento o da situación, porque a estrutura desta fonte, aínda que polo tamaño da imaxen é complicado facer ningunha afirmación. Correspóndese con outras xa coñecidas, a que estivo na Praza de San Cosme e Damían, e unha das versións que tivemos da Fonte Nova, na praza do Trigo. Como sabedes estas fontes ao igual que a maioría das ourensanas, tiveron unha vida moi viaxada, coñecendo varias zonas da cidade.

Á espera de conseguir máis información; e á vista desta imaxe, podemos afirmar que no que se chamaba campo do Outeiro, (pequeno espazo verde que aínda se conserva ao lado do edificio do antigo cárcere, na fotografía apréciase que era bastante máis grande) estivo situada unha fonte; o cal non e dificil de xustificar, auga na zona non era escasa precisamente, e ainda hoxe non falta. Ahí estaban as Termas do Outeiro, e a casa de baños La Moderna un pouco mais abaixo.

A presenza desa fonte, xa xustifica a entrada, pero se vos fixades na imaxe veredes outros dous detalles polo menos de certo interese, para comprender o modo de vida da nosa cidade naqueles tempos. Por un lado, considerei necesario, poñer o nome, á rúa Progreso. Creo que se fai difícil entender como o que aparece como un camiño de terra, era a principal arteria da cidade. E por outro lado un detalle que eu considero simpático, como é ver un paisano ao lado da fonte co que parece un grupo de galiñas, ou outro tipo de ave.

Intentaremos ampliar a imaxe para ver se conseguimos apreciar e mostrarvos mellor as imaxes.

O Convento de San Domingos

Recorte ampliado da fotografía orixinal

A miña intención era seguir hoxe coas entradas da historia da fotografía, pero creo que vos vai gustar máis esta.

Como vos dicía na entrada de onte domingo, Cándido Ventim facilitoume unha fantástica vista da cidade de comezos de século XX, (aprox. 1906), na que se aprecian detalles que ata agora eu polo menos non coñecía. Estamos a darlle voltas á imaxe, e como supoño que vos gustase, vou ir adiantándovos algún detalle.

Comezo por un edificio que eu nunca vira en fotografía, soamente podía facerme unha idea, por dous debuxos que xa tedes no blog; un é dos que Don Ático Noguerol legou aos ourensans, e o outro é un plano da súa fachada á actual rúa Concordia. Falamos do antigo Convento de Santo Domingo.

Na fotografía aparece perfectamente recoñecible a traseira deste histórico edificio, construído polos Dominicos, e que durante a súa estanza entre nós, despois de ser subtraído aos seus propietarios; paso a desempeñar diversos papeis ao servizo da cidade; dende Audiencia Provincial, Cuartel, e mesmo recinto de celebracións festivas (polo blog hai un cartel que anuncia unha actuación circense que se realizou entre as súas paredes).

Na fotografía marqueivos algún dos edificios próximos que aínda hoxe resisten as ansias construtoras que en varias épocas dende aquel 1906 aproximadamente, foron modificando a fisionomía da nosa Auria; certo é que nalgún caso, eses edificios estaban de estrea, e noutros aínda estaban a recibir os últimos retoques.

Por certo que me esquecía, a fotografía como vos dixen recuperouna o amigo Ventim, pero o fotógrafo a quen debemos esta xoia foi Don José Pacheco.

Mañá máis.

OnT nos medios La Región XXIX

Remata con esta entrada, a serie de fotografías que o diario La Región publicou durante a exposición Ourense un século de fotografía, que o A.v.O., presentou no Museo Municipal neste ano 2011. Non obstante, non remata aquí a relación do A.v.O. cos medios, como xa sabedes, seguimos colaborando co diario Ourense por Barrios, e coa empresa do Diario La Región, comezamos dende hai dous meses, as colaboracións coa Revista Auria.

Quero aproveitar tamén para comentarvos que no mes de Febreiro, esperamos poder ofrecervos a segunda exposición que organiza a asociación, da que xa vos irei informando, e posiblemente conte de novo coa difusión do diario La Región.

Despois desta que espero sexa unha boa noticia, paso a falarvos brevemente da fotografía que no seu momento nos enviou Florentino Moretón, quen a partir dese momento, pasou a ser amigo e un dos colaboradores do blog,

Como xa sabedes na rúa do Paseo, ao lado do que hoxe é a delegación de Defensa, estivo situado este chalé que se ve parcialmente na imaxe, e que inicialmente era o Circulo Católico de Obreros, despois paso a ser o noviciado do Divino Mestre, e hoxe despois de caer, é unha torre de non sei cantos pisos, cun banco no seu baixo.

A fotografía obtívoa Florentino no ano 1963, e vendo o ángulo, non creo que os seus pais estivesen moi de acordo en que se xogase o físico para obter a instantánea; de todos os xeitos, conseguiu a orixinal imaxe e el goza de perfecta saúde.

Moitas grazas Floro.

Deste edificio, e o do lado Colexio Maristas, Goberno Militar, Delegación de Defensa, nesta semana deixáronme unha fotografía interesante na que se ve como estaba o entorno durante a construción, comezos do século XX. O amigo e membro do A.v.O. Cándido Ventim, está a traballar con esa fotografía, para poder ensinarvos infinidade de detalles orixinais que se poden coñecer grazas a ela.

Notas de Patrimonio 2 2009 M Á Gonzalez García

Despois dun pequeno parón, retomamos a publicación dos traballos de Don Miguel Ángel González García.

Algún dos textos, posiblemente sexa un pouco técnico, pero a colección no seu conxunto considero que ten que cualificarse de moi interesante.

O traballo de hoxe, fálanos do inventario que en 1897 se fixo dos bens custodiados na Parroquia de Santa María de Reza. Coa súa lectura queda de manifesto, que naqueles tempos non se pensaba na posibilidade de roubo, que por desgracia hoxe é tan frecuente; polo cal a descrición non ofrece datos abondo para unha posterior identificación do ben.

Para ler ou descargar o documento fai clic aquí

Historia de la fotografía II

Thomas Wedgwood, 

Como decíamos ayer (como me gusta esa frase), la cámara oscura supuso el punto de partida para la obtención de imágenes fotográficas. 

Siguiendo los pasos de Alhazen, considero de justicia mencionar al científico Franciscano Roger Bacon. Quien continuo con el estudio de la cámara oscura, perfeccionando su funcionamiento al incluir un espejo delante del agujero; estamos ya ante un segundo paso en el desarrollo de la cámara. 

Podríamos seguir citando a personajes de gran prestigio como Della Porta, Kepler, o el gran Leonardo Da Vinci entre otros que continuaron con la investigación, y contribuyeron a mejorar los resultados, pero trabajando en la máquina. 

Se hacía preciso para poder avanzar, encontrar un soporte donde la luz consiguiera imprimir la imagen. Y eso fue posible gracias al desarrollo de los materiales fotosensibles. 

Es en esta fase, donde Thomas Wedgwood, se postula como el posible primer fotógrafo de la historia, al comenzar a utilizar soportes tratados con nitrato de plata, en la última década del siglo XVIII; realmente lo que supuestamente consiguió Wedgwood, fue la impresión del contorno de objetos; el problema es que las pruebas de sus experimentos, se cree que no se han conservado, (pudiera ser que una impresión de una hoja atribuida a William Fox Talbot, fuera realmente de su autoría). Parte del mérito en los avances con los materiales fotosensibles, de Wedgwood, se atribuyen a la colaboración del investigador químico Humphry Davy. 

Estamos situados ya en el siglo XIX, y por fin disponemos de los elementos necesarios para que nazca la fotografía; solo se necesitaba que algún investigador profundizara en el estudio del manejo de los materiales, y lo aplicara a la máquina. Ese papel estaba reservado para el investigador francés Joseph-Nicéphore Niépce. 

En la próxima entrada de esta serie os hablare de él.

Humphry Davy.

Las imágenes que acompañan a esta entrada obtenidas en la red; aunque puedan parecer fotografías, evidentemente proceden de dibujos o grabados, ya que por las fechas de fallecimiento de los personajes, es imposible que sean fotografías.

Wedgwood falleció en 1805, y Davy en el 1829; si bien en el caso de Davy podría existir alguna duda, las fuentes en donde aparece la imagen, (entre ellas Wikipedia), la identifican como del personaje a los veintitrés años, con lo que estaríamos hablando de 1801.

Historia de la fotografía I

Espero que os guste esta serie de entradas de los próximos días (jueves y viernes; seguire el lunes o martes, el fin de semana hare entradas como las de costumbre). He tenido que recurrir a textos que llevaban mucho tiempo en mis archivos, y que aún no había compartido con vosotros. Forman parte de una de las que considero mis quimeras. El libro definitivo de la historia de la fotografía en Ourense.

 ______________________________________________

Por extraño que parezca, en ocasiones es frustrante, encontrar gran cantidad de información sobre un tema, y más aún cuando según la vas revisando, te das cuenta de que no vas a encontrar el dato definitivo, que permita aseverar, Este, fue el principio.

Desde luego no voy a hablaros del principio de la vida, pero si lo pensáis, con la mayoría de los inventos pasa lo mismo. Existe un momento, en que se consigue el resultado óptimo que no, definitivo y acertadamente lo consideramos como el principio; pero eso no puede ocultar que anteriormente ha tenido que existir un trabajo previo.

La historia de la fotografía, es uno de los casos en que más complicación encontramos; ya que ni siquiera existe claridad a la hora de decidir quien hizo posible la consecución de la primera imagen fotográfica. Niepce, Daguerre, e incluso Thomas Wedgwood (se podrían añadir bastantes más personajes, pero estos son los que a día de hoy cuentan con más opciones), se disputan ese honor. 

La fotografía es la ciencia y el arte de obtener imágenes duraderas por la acción de la luz.

Esta es la definición más aceptada y comprensible de Fotografía. En ella el término duraderas, es el que más contribuye a delimitar los orígenes de esta ciencia; pero aun así continua existiendo controversia.

Ya en algunos textos, se cita la aparición de restos de espejos en las pirámides egipcias, asociándolas con la existencia de dibujos (más bien manchas), en las paredes de la pirámide, con lo que se insinúa la utilización ya en aquellos tiempos de alguna forma de cámara oscura, que permitía la impresión de la imagen en la pared; encontramos tambien referencias de estudiosos chinos del siglo IV a.c. sobre el tema y  posiblemente Aristóteles conociera y usara los principios de la cámara oscura en el 300 d.c.

Sello dedicado a Alhazen

 Pero adelantemos bastantes años, hasta el año 1000 aproximadamente para hablar de hechos reales; es en esa época, cuando el científico islámico Abu Ali Ibn al-Haytham, conocido como "Alhazen", cita y describe de forma explícita la cámara oscura.

Esta consistía en una sala, en la cual la única luz existente, provenía de un pequeño orificio en una de sus paredes, por la cual penetraban los rayos luminosos y proyectaban la imagen del exterior totalmente invertida en la pared opuesta.

Al margen de esas insinuaciones de que la imagen podría generar una mancha en la pared, la no existencia de materiales fotosensibles, hace poner en duda, que ese método pudiera ser el origen de la fotografía, como hoy la entendemos, aunque sin duda fue el paso para su posterior desarrollo.

Grabado que muestra el funcionamiento de la camara oscura. (desconozco la autoria)

Muchos de los grabados y fotografias utilizados en esta entrada y las siguientes referentes a la historia de la fotografía no son de mi propiedad, si alguien considera que no las puedo utilizar, solo tiene que comunicarmelo, y las retirare de inmediato.