Aclaración; a Linea, ou o Carrito

A fotografía e unha das que conseguiu o amigo Javier Torres, e mostra o autobus da linea "2" O Vinteun - Cruce de Piñor, (anos 60, fotog. de Augusto Pacheco)

Díxeno en varias ocasións, e seguirei dicíndoo, para que vos animedes a facelo. Corrixídeme

O amigo Pastor Fabrega, sempre atento, e posuidor de moitísima información da nosa cidade, comentoume xa en polo menos dúas ocasións, un erro que teño en varias entradas, e eu considero unha licenza, digamos "sentimental". Desde logo, que ten razón, e o Carrito, ou carriño como tamén se lle chamaba, era soamente o vehículo que facia o servizo do centro da cidade, á próxima estación do tren de Canedo; o resto de autobuses aglutinábanse baixo o apelativo de: a Linea ou liña.

As causas da diferente denominación, penso que habería que buscalas no momento do nacemento da necesidade; a vida no Ourense de finais do século XIX, era "diferente", como é lóxico á de hoxe en día. Unha das diferenzas, eran os medios de transporte, que comezaban a súa gran revolución, o paso da tracción animal, á mecánica, xerou moitas modificacións nos hábitos cidadáns.

Non vou facer hoxe un estudo pormenorizado sobre o tema, só comentar a parte que interesa para esta entrada.

Os viaxeiros que chegaban á cidade nas carruaxes, valíanse dos "mozos" habitualmente, para que trasladasen as súas equipaxes aos hoteis, que afacían estar próximos á "posta"; a aparición en primeiro lugar da modesta estación do Ribeiriño, e posteriormente a de Canedo, (xa cun volume importante de usuarios), afastaron aos usuarios dos hoteis, e iso levou que o mozo, tivese complicado dar o seu servizo; xurdiu entón, o sistema do "carrito": un mozo cun carriño, en ocasións ao servizo dun hotel, encargábase de trasladar as equipaxes, mentres o viaxeiro, noutra carruaxe, ou a pé, desprazábase con máis comodidade. Posteriormente os hoteis, de máis prestixio, puxeron a disposición dos seus clientes, un automóbil, para facer esas funcións. Paralelos a estes cambios, foi o desenvolvemento do transporte de viaxeiros de curto percorrido, que deu lugar ao que se chamaba a Linea, (podería imaxinar as causas, pero prefiro esperar a ter datos de porque se chamou así).

Como di o amigo Pastor, os servizos estaban perfectamente diferenciados, e así Carrito era o que ía á estación, e Linea todos os demais.

Eu se mo permitides seguirei chamándolle "Carrito" aos urbanos, pra que non se perda na voraxine do progreso esa denominación. 

Entrada de prueba. Archivos Pdf.

Llevo tiempo buscando la manera de compartir con vosotros, textos en formato pdf, y hasta ahora los métodos encontrados no terminaban de convencerme.

En mi blog de pruebas tengo realizado muchos intentos, y por una u otra razón, ninguna funcionaba como yo quería. En estos días he estado probando esta, que aparentemente funciona bastante bien, pero le falta pasar la prueba de fuego.

Por ello aprovechando este libro de la extensa colección de Don Miguel Ángel González García, (principal motivo de que quiera realizar este tipo de entradas), que considero interesantísimo colaborar a difundir; realizo esta entrada.

Os rogaría que me comentarais por mail, cualquier problema que tengáis para abrir el Pdf, así como si os resulta posible descargarlo o no.

También necesito saber si la calidad con la que os aparece es suficiente.

Me guardo en la recamara, el ofrecimiento de ayuda de muchos de vosotros, que como Manolo Domínguez, Julio Freijido etc., me habéis hecho, a los que aparte de agradecérselo, no descarto finalmente tener que molestar.

Comentarios al mail ourensenotempo@hotmail.com

No voy a descubriros ahora, a este señor, uno de los maximos exponentes de la cultura actual de nuestra ciudad. Escritor, historiador, investigador etc. Otro día haremos un comentario en condiciones, hoy estamos solamente de pruebas.

 

para ver y/o descargar el libro

Para la descarga, os pedira que es registreis en Scribd; es gratuito, y creo que no supone ningún problema, despues podreis bajaros todos los archivos sin necesidad de repetir el registro.

A obra de Asorey no santo Anxo

Falar do complexo arquitectonico do Santo Anxo, inexcusablemente, require facer unha mención especial, a esta magnifica xoia que atesora na sua capela.

Tratase posiblemente da obra cumbre do escultor Francisco Asorey, quen por encargo de dona Angela Santamarina, fixo o sepulcro destinado a gardar os restos da tia desta, dona Dolores Santamarina Valcarcel (1834- 1922).

O obra esta confecionada en mármore, e representa o momento da morte de dona Dolores, chama a atención o realismo do rostro da defunta e realmente o conxunto na sua totalidade e espectacular, representa a esta rodeada do noso señor que vela o seu sono, e moitas das personas agradecidas a sua caridade; data do ano 1923.

Esta na compaña doutros dous sepulcros que en proximos días vos mostrarei.

A fotografia e de Augusto Pacheco, e penso que forma parte dunha reportaxe fotografica que lle encargou a Marquesa de xeito persoal.

A nos deixounos Ester Pacheco, filla de Augusto, a placa de cristal orixinal. Comento esto, porque desa placa poderiase facer unha reproducción de moi boa calidade, que exposta nalgun lugar accesible, permitiria acercar a cidade unhos dos tesouros, que temos, na espera de facer as reformas das que se fala ultimamente; poderia ser unha solución temporal, ou non?.

Ourense de Cine

A base de xogar a coñecer a historia de Ourense, aos poucos vas descubrindo datos, que para min e para algúns de vós son descoñecidos.

Hoxe vou falarvos dun tema que posiblemente o amigo Valentín Barreiros, poida ampliarnos e se o desexa achégarnos datos máis precisos que os que eu puiden conseguir. Falamos do cine Ourensán, ou para poder facelo un pouco máis amplo, o cine en que tiveron intervención as terras e persoas de Ourense. (Xa vos advirto que esta afirmación é relativa, dado que por exemplo incluiremos ao granadino Samaniego, ou ao pontevedrés José Gil, pero considero para iso que a súa relación coa cidade é suficiente argumento para a súa inclusión).

Desde logo, que non vou ser eu quen achegue unha cronoloxía definitiva dos primeiros pasos desta arte en Auria, sería complicado, e ata podería entrar en conflito con traballos realizados por persoas infinitamente máis entendidas no tema que eu. Imos por iso a sinalar os comezos, ao redor dos últimos días do século XIX, aprox. 1897, por aqueles anos discípulos e nalgún caso creo que empregados dos irmáns Lumiere, chegaron a Galicia a realizar exhibicións da nova arte. Consta a súa estancia en cidades como Coruña, Pontevedra, Lugo, Tuy etc., supomos que Ourense tamén foi unha das visitadas, e teremos que revisar a prensa daqueles anos, para atopar probas. Do que se temos datos, é da existencia de pavillóns (barracas), nas que naqueles tempos facíanse exhibicións de vistas, o que se considera precursores do cine. Logo virian as instalacions de Eduardo Barbagelata Mucci, (e o seu fillo Eduardo B. Curotti) Isidro Pinacho, Isaac Fraga Penedo etc. pero hoxe non toca falar de exhibidores.

Gustaríame avanzar no tempo, sen obviar as andanzas de Jaime Pacheco e o seu socio a comezos do século XX José Gil, (quen se sabe que experimentaron co cinematógrafo, ao principio para dominar a técnica de exhibición, que logo Jaime desenvolveu en vilas de Ourense e Portugal).

Froito desta experimentación, debeu de ser como José Gil viu as posibilidades que tiña esta arte, e en 1910, termina a que se considera primeira película Galega Miss Ledya na que contou coa actuación dun mozo Castelao, que a fai se cabe máis interesante para a nosa historia (de Gil existe unha inxente cantidade de documentais que realizou cos poucos medios cos que contaba, entre eles El Ferrocarril de Orense a Vigo). Se os meus datos son correctos teriamos que avanzar, ata os anos 20, para atopar novos traballos.

E aquí xorde, Antonio Rei Soto, do que vos falei o venres pasado; a súa participación na cinematografía foi das máis extensas deses primeiros anos, xa que falamos de polo menos catro producións nas que desempeño diferentes funcións; as obras son Viaje a través de Galicia y Asturias (1922), Maruxa e Carmiña flor de Galicia  (1923), e Paisajes de España (1926). Da productora Celta Films da que era copropietario Rey Soto, e tamén a pelicula do ano 1926 La Virgen de Cristal, feita en base de un poema de Curros Enriquez

O seguinte personaxe desta historia, seria el granadino José Samaniego, un dos mellor considerados fotógrafos de Ourense, quen o ano 1930 baixo a dirección do coñecido Edgar Neville, leva a cabo a dirección artística da película El Presidio, (adaptación ao mercado hispano, da oscarizada The Big House).
Antes do 36, un grupo de amigos ia marcar as bases do que seria a etapa mais interesante do cine ourensán; reúnense estes con frecuencia no estudo de Pacheco, e proponse facer un filme, que non sabemos se chegou a ver a luz rematado, (polas memorias de Augusto Pacheco, sabemos que polo menos se rodaron algunhas das escenas dun guion que non conseguimos localizar), trátase de Las aventuras de Prokowsky, os amigos eran uns mozos "descoñecidos" Xocas, Toni Román, Reinaldo (retocador de Pacheco), Augusto Pacheco, e coido que tamén Carlos Velo.
A fotografía que pomos abaixo, feita por Augusto Pacheco, podería ser que formase parte dese proxecto.
Por non estenderme máis, e xa presentados os maximos exponentes do cine ourensán, imolo deixar polo de agora, non sen  citar a Xose Suarez, Eloy Lozano, Fernando Iglesias (Tacholas), Elixio Gonzalez, Ernesto Chao (Miro Pereira) e Abelardo Gabriel (faltan moitos, pero....); e obras que por espazo tamén me deixo no tinteiro, como O Carro e o Home, Fuego, Raza, Cotolay, La casa de la lluvia, Romancero Marroqui, Mariñeiros, Ruta de Lobas  etc.  

Nun futuro, intentarei facer entradas máis específicas de cada persoa e obra. Se alguén quere colaborar, xa sabe que ten as portas abertas.

Ourense no Tempo nos medios. (La Región XXI)

Xa figura no blog, unha fotografía deste "carrito", e as xentes que o utilizaban, podedela ver neste enlace Fai clic.

Nesta ocasión, a imaxen que nos cede Emilio Blanco, presentanos precisamente algun  personaxe dos que nesa entrada falavavos. A esquerda, e ca sua boina (instrumento de traballo, ainda que non de seguridade, na época), esta O Antelana, alcume co que se coñecia a Don Eladio Martinez, de sobras coñecido en todo o contorno; ainda hoxe a sua familia anda por alí, entre Soutopenedo e Sobrado do Bispo, (non vou falar deles, xa que algun de vos sabe que son da miña familia politica, e seguro que me critican por pelotillero, soó decirvos que e boa xente, e moi traballadora), e ainda que sin identificar, unha das mulleres, e a sua dona, e outra a nai do propietario da fotografía Emilio Blanco.

Pareceravos extrano e maxime cando recoñezo que son da familia os protagonistas da fotografía, pero estou seguro que pra eles tamén foi unha sorpresa saber que existían imaxes daquela época.   

Ourense no Tempo nos medios. (La Región XX)

Esta fotografía que nos deixou Don Francisco Méndez, non é que sexa das máis antigas que temos, pero si das máis elocuentes.

Poderíase utilizar tanto en plan protesta: Reclamando a habilitación duns baños públicos que desen servizo á feira de Allariz, (onde corresponde a imaxe). Como en plan probatorio, da inocencia deses dous animaliños orejudos, aos que seguro que se lles quere responsabilizar do cheiro que desprende o "muro" da Igrexa.

Ata se podería utilizar como mostra da boa convivencia entre o home e os animais.

Que cada quen a interprete como mellor parézalle.

Antonio Rey Soto

Continuando coa serie de entradas relativas a dona Angelita Varela, e o complexo arquitectónico do Santo Anxo; hoxe tócalle a quenda a este Ourensán, do que sinceramente non é sinxelo atopar moitos datos biográficos, a pesar da súa extensa e recoñecida produción.

 Terei que agregalo á listaxe que empeza a conformarse de grandes escritores descoñecidos de Ourense.  

.-Heraclio Pérez Placer
.-Francisco Álvarez de Novoa
.-Antonio Rey Soto
(Un pouco brusco o de descoñecidos, pero creo que non se lles fixo xustiza, na historia cultural da nosa cidade, sen entrar nas causas deste esquecemento, penso que persoais, a súa obra non debe continuar nesa case escuridade).

Antonio Rey Soto

Nado en Santa Cruz de Arrabaldo no pazo que tiña a sua familia en Ramiras, o 18 de febreiro de 1879. Logo de estudiar no Instituto ourensan, encamiñou os seus pasos pola vía relixiosa, ordenándose sacerdote no seminario de Ourense en 1901(filosofía e teoloxía), ampliando estudos en Santiago e Madrid.

Mantivo relación de amizade, con Basilio Álvarez o abade de Beiro, e con Castelao, a quen casou en 1912, (Castelao fixo del unha caricatura, na que pretende resaltar a xuventude deste erudito). Pero a relación persoal que nos interesa é a que mantén con Don Isidoro Temes Saenz, e a súa esposa dona Angelita Varela, dos cales foi confesor, (descoñezo a data do comezo desa relación, pero probablemente os poucos de ordearse sacerdote).

En 1903, escribe o seu poema O Mosteiro de San Esteban de Ribas de Sil, en 1905 Falenas (imprenta de Otero Ourense) e en 1907 O Pazo; estes poemas foron o comezo da súa carreira como escritor.

Colaborou coa gran maioría dos diarios que se editaban en Galicia durante os anos previos á guerra civil, e varios de ultramar. Como exemplo, citar cabeceiras como A Integridade (Tuy), O Eco de Orense, Tío Marcos dá Portela, La Voz Publica, Heraldo de Galicia (Ourense); e Vida Gallega entre as de Galicia, e Alborada, A Terra, e Irmandade, na diáspora.

En 1911 publica Nido de Áspides, e en 1917 O Vento e Nome-Numen aparcando aparentemente a súa produción de poesía. En narrativa, publica en 1915, Remansos de Paz, campos de guerra e La Loba (1918), fai incursións no teatro, escribindo Amor que vence al amor, e Cuento del Lar, (obras que creo que chegou a estrear en Madrid, co patrocinio de dona Angelita Varela).

En 1920 entra na Real Academia Galega, celebrando en Mondariz a finais de agosto dese ano, unha xornada literaria, na que compartiu honras con Don Ramón Cabanillas.

Seguiu coas súas colaboracións en prensa, e decidiu intentar unha nova aventura; en 1922 coa produtora Celta Films, (de Higinio Troncoso, co que estaban asociados o propio Rey Soto, os exhibidores Antonio Mendez Laserna e Carlos Reguenga, e o empresario madrileño Ernesto Gonzalez), colabora na película galega Viaje a traves de Galicia y Asturias de cine mudo y posteriormente en Maruxa, dirección de Henry Vorins; segundo a ficha técnica da película don Antonio encargouse dos rótulos?. Debeu gustarlle a experiencia e xa ese mesmo ano elabora o guion de Paisajes de España; e o ano 1926 estrea a pelicula Carmiña flor de Galicia, da que foi guionista (a direccción foi de Rino Lupo).

Continua a escribir e viaxar, desta época e unha das obras cuasi ineditas de Rey Soto, La Copa de Cuasia (1928), do que segun parece soó chegaron a publicarse 15 exemplares. Antes do comezo da guerra civil, decide exiliarse, e logo dun paso por Cuba, remata en Guatemala, onde ocupa a Catedra de Literatura Hispanica da Universidade Nacional. Alí escribiria  Los surcos de España, Los gallegos en Guatemala y Estampas Guatemaltecas.

Retorna a España, xa ca intención de quedarse, e decide instalarse en Ourense, onde conta co apoio e amizade de dona Angelita (viuva dende o 28 de maio do 1918), continuou ampliando a sua producción literaria, incluso con traballos de investigacíón de gran importancia, Galicia en el tricentenario de Lope de Vega y Galicia venera y venero de España.

Dicese que don Antonio fora quen convencera a dona Angelita de construir o complexo do Santo Anxo, a fin de que servira de panteon pra ela e os seus seres queridos, e o mismo tempo de centro cultural da cidade. A sua biblioteca particular, houbera sido a base dese centro, xunto ca colección de pinturas e vaixelas que tiña dona Angelita. 

A colección bibliografica persoal de don Antonio, estaba formada por unha gran cantidade de exemplares de gran valor (algúns incunables), así como una magnifica colección de prensa ourensa da época, (penso que e a unica colección que ten a colección do periodico "El Derecho" de Ourense).

Morreu en Madrid en febrero do 1966.

 O caso e que a colección que durante anos foi facendo este gran bibliofilo, e que o seu destino loxico seria a nosa cidade, esta hoxe no Mosteiro de Poio. As causas son diversas, e pode que polemicas, e o xeito de levalo a cabo, extrano; incluso se comenta que logo tiña cambiado de idea; pero o unico que importa e que o seu dono foi a decisión que tomou. E as obras alo menos estan en Galicia.

Xa me diredes

 

O amigo Javier Torres, non para de buscar xoias do noso Ourense; e déixome estes días unhas fotografías de Augusto Pacheco.

Xa el deuse conta, de que tiñan un pequeno problema: trátase dunhas copias feitas dos orixinais, (supoño que dos negativos), e o que realizou as copias, por descoido fíxoas ao revés, polo menos algunha delas.

Ao revisalas, dásche conta de que ás veces é moi difícil distinguir o erro; ver o edificio do INSS, onde esperas ver a Torre, evidentemente chama a atención e é un erro fácil de detectar. Con todo, outras das imaxes non cho pon tan fácil, e se non fose pola pista do posible fallo en todas as copias, ben puidese pasar desapercibido o erro.

Bo, ao que imos. Logo de escanear as fotografías, devolvinllas a Javier, empecei a viralas, pero nun descoido borrei algunhas, da primeira copia que adoito facer, en definitiva agora non se cal é a escaneada, e cal a virada.

A ver se me podedes botar unha man e axudádesme a identificar a correcta, non me atrevo a facer comentarios da fotografía, (dos anos sesenta?), sin saber poñela ben.

Respostas ao mail ourensenotempo@hotmail.com

Se cadra non estou a contar toda a verdade, pero é que se achega outro período de vacacións pra o blog, e gustaríame que empezásedes a afacervos aos exercicios que adoito pór durante eses días de lecer pra vos e pra mín, pra suplir a escaseza e entradas.

Xa vos adianto que este ano desde aproximadamente o 20 de xullo e o 30 de Agosto, como moito farei dúas entradas semanais.

Risco por Xabier Limia Gardon

Puedo aseguraros, que nunca presumire de escritor, ni de nada parecido, como mucho junto letras. Sin embargo puedo presumir, de tener amigos que sí saben escribir.

A los amigos y colaboradores Federico Román, Miguel Abad, Manuel Outeiriño, Miguel Ángel Gonzalez, Paco Boluda, Amador Rego, Pastor Fabrega, Xose Lois Carrión, y alguno mas que por el blog anda, se une hoy e profesor Xabier Limia Gardón, historiador, critico de arte, etc. no voy a descubrir ahora su extenso curriculum; muchos disfrutareis sus frecuentes articulos en La Región, y los habituales del Ateneo, cuentan con el entre sus tertulianos.

Hoy y como primera colaboración, nos habla de un personaje que ha contribuido sobre manera a engrandecer la historia de nuestra Auria, Don Vicente Risco, un Ourensano.

IMAGEN DE RISCO DESDE UNA FOTO DE CARNET

Ha sucedido en el laboratorio, quizás.
Desde la profundidad del tiempo privado
(solos el fotógrafo y el etnógrafo)
la magia de la fotografía, y de la composición
plástica desde la luz (flash por la izquierda, contraluz detrás).
Pertenecemos a las generaciones que nacieron
cuando la fotografía vivía en el contraste sombra gris
-black and White en escenarios de Méliès-.
El menudo Vicente entra en la cueva mágica
en pos de una foto para un documento,
(cuello blando encorbatado, chaqueta lisa), y abriendo los ojos,
tras los redondos cristales,
de las gafas,
mira quedo a la máquina
cuando, de súbito, entra él -¿quién?-:
y se gira, veloz: los ojos hacia allí, la boca entreabierta,
mirándole,
cuando suena la luz
y su rostro se ilumina en interrogante
gesto.
Las ondas de la despoblada frente, las
ojeras de los párpados y su eco en los
cristales
(el puente entre ellos une la vida que la sombra
del bigotillo recto niega) son el aire de
un sabio que vivió en su Orense y puebla
aún
nuestro
Ourense
vivo, en el que borbotean con fuerza incontenible,
las cálidas aguas
del Miño y as Burgas.
(Ante una foto desechada, olvidada, reencontrada, viva…).
Xabier Limia de Gardón, desde Auria/Ourense, 2011-06-17.

En el lateral del blog teneis un enlace al blog que tiene Xabier con otros compañeros de Maristas.Geohistoria Maristas Ourense

As festas 2011. E o circo?

Non, que non vos confunda o titulo, se que a algún de vós, apetécelle que fale de cuestións políticas, pero penso seguir sendo fiel á miña autocensura, e neste blog non se verterán nunca opinións políticas; a pesar de que en ocasións os meus comentarios sobre a perda dun edificio, ou detalles similares interprétense como tal, non é esa a miña intención.

Entón a que vén ese título da entrada, As festas 2011, e o circo?.

Pois realmente, non é máis que un queixume; Ourense tivo a fortuna de ter entre os seus veciños a don Secundino Feijoo, un dos mellores empresarios, (se non o mellor), de circo do país. Iso facilitaba que todos os anos, en diversas ocasións, pero de xeito case invariable, durante as festas, o circo facia á súa aparición na cidade, moitas foron as localizacións nas que se lles permitiu instalar a súa carpa, pero a máis recordada, e ata mencionada nalgún libro, foi a da alameda; alí á beira das barracas habituais, dos Mazaira, a churrería, o Paco tres Cadelas, o Simón dos botes, e o Barriga verde, esperaban os artistas a chegada dun público maioritariamente infantil, desexoso de ver aqueles saltos incribles, aqueles animais, terroríficos algúns e entrañables outros, pero sobre todo o que máis gustaba, eran sempre os pallasos.

Ese espectáculo hoxe en día é difícil de ver, e a pesar de que xorde de cando en vez algunha compañía que se instala na cidade, xa non conta coa expectación de outrora.

Pero se non podemos recuperar a ilusión polo circo, non perdamos polo menos a de gozar nas festas da cidade. Sei que a situación é complicada, e as ganas de rir, están ocultas detrás de moitos problemas e desgustos, pero facendo un esforzo, se conseguimos sorrir, é posible que podamos coller novas ansias para continuar traballando por saír adiante.

Lin o outro día unha enquisa na Región, que certificaba que a xente xa non participa nas festas, e ata cren que perderon a súa razón de ser. No primeiro non podo dicir nada, certo é que se ve pouca participación, no segundo si que non estou de acordo.

Necesitamos as festas, necesitamos saír á rúa e ver nenos riseiros, necesitamos tomar un xeado (aínda que non sexa do Cortijo nin da Ibense), mentres saudamos aos amigos, necesitamos botar un baile de noite coa parella, necesitamos ver eses fogos artificiais atronadores pero marabillosos, necesitamos.... Rir.

Animarvos e divertirvos, que empezaron as festas.

A fotografía é un dos agasallos que nos fai Javier torres do A.v.O. Como podedes ver é do ano 1960, e asegurámosvos que é dunha actuación do Circo Americano dos Feijoo en Ourense. O anuncio de abaixo, e dun programa das festas do ano 1930.

Asilo e biblioteca do Santo Ángel

Continuando co tema da semana pasada, e para non aburrirvos falando só de persoas; hoxe tráiovos dúas novas instantáneas, das que fixo o mestre Samaniego, para a reportaxe que con motivo da inauguración do templo, publico o diario La Región o día tres de Xuño do ano 1925. (do cal extraemos a maioria dos datos reflexados na entrada)

A parte principal do complexo, está composto polos tres edificios, con fachada á rúa Ervedelo. O centro ocúpao a igrexa, que se ve flanqueada, polos edificios que se ven nas fotografías; mirando de fronte o da dereita, foi destinado a biblioteca e museo, e o da esquerda, (aínda sen rematar no momento en que se obtivo a instantánea), era o destinado ao asilo, na imaxe vese perfectamente o linde que tiña coas instalacións da fabríca dos Malingre.
O arquitecto foi Don Daniel Vázquez Gulías, quen contou coa colaboración do profesor de debuxo do instituto, Don Jesús Soria e do mestre de obras Don Manuel Amor.
A inauguración do templo, tivo lugar en dous días, sendo o 1 de Xuño de 1925, o escolleito para bendicir as instalacións e o templo; e o 2 de Xuño para celebrar a primeira misa e o sermón inaugural.
O coro que amenizou a xornada, estaba dirixido polo mestre Barrero e Muñoz, e interpreto A Misa Segunda Pontificalis do abate Perossi , o motete Panis Angelicus de Caracciolini, e o Oh bone Jesu de Vitoria do século XVIII.
A cerimonia foi oficiada polo Abreviador da Nunciatura e Prelado domestico da súa santidade, Don Domingo Sánchez Reyes, asistido polos párrocos da Trinidad e Santa Eufemia do Centro, Sres. Salgado e Canal, coa axuda de Don Fernando Quiroga Palacios.
Para rematar apuntar que o sermón correu a cargo de don Ricardo Gómez Roji, cóengo de Burgos e profesor de dogmatica nesa universidade

Ourense no Tempo nos medios. (La Región XIX)

Cando nos deixou esta fotografía o amigo Alberto Parada, durante a exposición do museo, inmediatamente a metín no grupo que se lle enviou o diario "La Región", pra sua publicación.

Nela aparece a sua muller, e os seus fillos, eu sabia que o pequeno Xocas, (quen desafortunadamente sufre desde fai tempo un importante problema de saude), disfrutaria vendo a sua imaxe no periodico que a diario revisa, pra ver as fotografias que saen referentes a sua pasión, o futbol.

No momento de tomar a fotografía nos xardinillos do Padre Feijoo anos 50, (o fondo vexe a antigua fachada do local da Viuva de Lisardo), debian vir directamente da casa, xa que si non seria imposible que tiveran os zapatos tan limpos,  Xocas e mais o seu irman, eran dos que no podian deixar pasar unha pelota sen lle propiñar unha boa patada, como vos dixen, o futbol e a sua pasión, e durante tempo practicaronno, de feito o seu irman ainda segue a ter relación co deporte rei, eso si agora como entrenador. Algun de seguro que lembra o Xocas, da epoca na que puxeron en marcha o equipo da peña Panchito.

Unha aperta Xocas.

Si o teu pai nos deixa algunha fotografía tua xogando o futbol, eu vouna publicar, a ver si te facemos mais famoso ainda.

Ourense no Tempo nos medios. (La Región XVIII)

A amiga Genoveva Alvarez Eire, deixounos esta fotografía, que recolle un grupo das señoritas, que nos anos 50 realizaban os cursos da sección femenina.

Xa no blog apareceu a lo menos outra imaxen parecida, e supoño que iran aparecendo moitas mais, penso que esta era unha das fotografías tipicas naqueles tempos, non eran moitas as actividades que podian levar a cabo as ourensanas, e sin entrar a opinar sobre quen ou como se organizaban, entendo que era un xeito de aprender cousas nos mais dos casos utiles; os cursos normalmente eran de cociña, costura, pintura, musica etc.

O que si me gustaria, e que non confundirades os Cursos de Hogar da Sección Femenina, co Servicio Social da Sección femenina, os cursos que corresponde a fotografía, eran totalmente voluntarios e tiñan unha función formativa, sin embargo o Servicio Social, era cuasi obligatorio, xa que se exisia o seu cumplimento, pra desempeñar moitas funcions posteriormente; algunha xente comparaba este Servicio Social, co servicio militar que os homes tiñan que cumplir, (e cumplimos). Pensando a tempo pasado, alo menos no seu comezo, era unha función de gran utilidade, xa que desempeñaban traballos de axuda en hospitales, bibliotecas, comedores, arquivos, e outras entidades publicas con problemas de man de obra, e que a situación economica non permitiria cubrir doutro xeito.

Cando consiga algunha fotografia de ourensans nestes traballos, seguiremos falando do tema. 

Las Tiendas de la Catedral (M.A. Gonzalez García)

Teño unha débeda pendente con don Miguel Ángel desde fai tempo; e é que me ofreceu a posibilidade de difundir os traballos que publica no Arquivo capitular de Ourense, pero non consigo atopar o método apropiado para facelo; recoñezo a miña incompetencia coa informática, pero non cexo en intentar buscar axuda, para poder facelo, supoño que en forma de arquivos pdf, ou algún método similar podería facerse, pero eu aínda non se como. (Se alguén me axuda...).

A pesar de todo iso, non quixen deixar de comentar o último dos seus traballos. No que contou coa colaboración do amigo Pastor Fabrega, non en balde trata do seu bisavó, don Tomas Fabrega Tomas.

Trátase da renovación levada a cabo en 1915, dos locais, situados na rúa das tendas, e que desde posiblemente a Idade Media (como apunta don Miguel Ángel), foron utilizados por artesáns e comerciantes para realizar a súa actividade.

O traballo en si mesmo, centrouse en remodelar os arcos existentes, (aínda pódese ver un deles no seu estado orixinal, á beira do escaparate da xoiería Cid), a fin de facelos máis útiles para a instalación de locais comerciais, dotándoos de escaparate e entrada independente.

Da obra levada a cabo no seu día, consérvase soamente na súa totalidade, un dos arcos, dado que os outros dous foron novamente modificados, cando se instalaron as escaleiras da praza de San Martín.

Dá noticia tamén no caderno o seu autor, do achado dun anxo trompetero, de 1,40 metros, que posiblemente formase parte do pórtico, e retirásese nas reformas do século XVI.

Seguindo a senda de Don Miguel Anxo, intentarei convencer ao amigo Pastor para que nos regale unha entrada falando do seu bisavó Don Tomas Fabrega Tomas.

Don Ramón Santamarina

Fotografía da web http://genealogiafamiliar.com

Como vos anunciei na entrada de onte, vou intentar axudarvos a coñecer a historia dun dos edificios que pola sua orixinalidade, mais chama a atención na nosa cidade, (magoa que lle pase desapercibida a moitos visitantes, pero confiemos que nun futuro proximo, poda ter mais importancia como reclamo cultural da nosa cidade). Falamos do complexo do Santo Ánxo.

Pra poder entender os motivos que levaron á sua construcción, non temos mais remedio, que voltar a vista atras, e repasar a vida de varios orensans, implicados na historia da sua creación.

O primeiro personaxe que nos visita, xa foi unha das entradas do primeiro ano de vida deste blog, o motivo daquela, foi o mismo que me fixo seguir indagando na sua biografía: o seu traxico comezo, e os logros que alcanzou na sua vida.

Don Ramón Santamarina

Vou facer un inciso antes de seguir, pra aclarar que así nos imos referir a él, como: Ramón Santamarina; xa que non quero liarme como en moitas outras ocasions, en dar co nome verdadero do protagonista, -o mismo que pasará cando fale da sua filla, dona Angelita Varela-. Baste decir, que o seu nome no bautismo foi:  Ramón Joaquin Manuel Cesareo García Valcarcel, xa que como poderedes ver nos enlaces que vos poño, eses eran  os apelidos dos seus pais. Padre Jose Garcia Santamarina Varela, y Madre Mariana Manuela Valcarcel Lopez de Agra. 

En este enlace de wikipedia teneis un  buen trabajo sobre su biografía Don Ramón en Wikipedia, y en la web que sus descendientes mantienen de la empresa, podeis ampliar información  web de la empresa. Na web Genealogiafamiliar.com tedes tamen moitos datos, ainda que precisen dunha revisión, pra correxir pequenos erros, como por exemplo a data do matrimonio de don Ramón ca sua segunda esposa, que segun a web foi na ano 1864, data na que ainda non morrera a sua primeira muller??.

Nace Don Ramón, en febreiro do ano 1827; polos datos que reflexan as webs, e logo de tentar contrastalos, podemos decir que viu a luz nunha casa que tiña a familia materna, o longo do Barrio Novo ou Corredoira, hoxe Santo Domingo, as dubidas xiran entorno, a unha casa blasonada situada enfrente da casa dos Boan, e outra situada o carón da casa onde hoxe estan as monxas da Purisima. De todolos xeitos, penso que o marxen do seu nacemento e bautismo (na igrexia de "Santa Eufemia La Real"; supoño que refirese a de Santo Domingo que realmente se chama de santa Eufemia la Real, debido a posible ubicación do domicilio), os primeiros anos da sua vida transcurriron entre Monforte e Padron; o traballo do pai na Corte, facia que dona Manuela pasase moito tempo soa cos seus fillos, polo cal buscaba a compañia de parentes que tiveran tamen rapaces pra que a sua educación foxe mais sinxela; o ano 1830 naceu o seu irman Francisco Javier, e no 1835 a sua irma Dolores.

Este ano de 1835, foi  o que marcou a sua vida; según os datos que temos, o seu pai suicidase en presencia do rapaz (na Torre de Hercules da Coruña), e o pouco tempo, a sua nai morre, quedando os nenos desamparados.

Así e como Ramón remata o seu último periodo na nosa terra no hospicio de Santo Domingo en Santiago de Compostela. Contan que Ramón non estaba contento no hospicio, e axudado por un dos frailes, (parece ser quil decia que o fraile deulle unhas moedas, e deixoulle a chave da porta traseira), escapa unha noite, dirixindose o porto de Vigo, onde o ano 1844 consigue embarcar na corveta "La Española" (depende da fonte consultada), rumbo a Bos Aires.

Naquelas terras comeza un periodo fascinante da sua vida, na que a sua intelixencia, arroxo e tesón puseronse a proba, posiblemente algo de fortuna tamen tivera, pero o caso e que logo de varios traballos, e sabendo mover os cartos ganados consigue facerse cunha fortuna, (visitade os enlaces que vos puxen arriba, ou intentade facervos co libro "La Carreta" escrito pola sua bisneta Ana Gándara Rodríguez Larreta no 1989).

O ano 1859 casa con dona Angela de Alduncin Gaspuy, o ano seguinte, nace a primeira das suas fillas Elena, e xusto un ano mais tarde (o 21 de xaneiro do 1861) o que ia ser o principal continuador da empresa, Don Ramon Santamarina Alduncín, logo naceu José, e por fín o 24 de xaneiro do 1863, o personaxe principal desta historia, dona Angela Santamarina Alduncín, (Angelita Varela); pouco tempo disfrutou dona Angelita dos coidados da sua nai,  xa que tres anos despois e logo do nacemento da sua irma Josefa, morre a sua nai (26 Agosto 1866).
Don Ramón que nesa epoca xa contaba cunha considerable fortuna, decide enviar os pequenos, a nosa cidade o coidado da sua irma Dolores, quen penso que se acababa de casar con Don Antonio Varela Bahamonde, logo de enviudar do seu primeiro marido, Don Rafael Vidal (con quen tivo un fillo, Alejandro Vidal Santamarina).
Pra rematar o relativo a don Ramón, soo comentar que a comezos do 68 casou ca sobriña da sua muller, Ana Irasusta Alduncín, con quen tivo trece fillos mais. Foron en total 18 fillos, aos que lle deixou un futuro prometedor, e de feito mais de 120 anos despois de creada a empresa, esta continua a desarrollar una grande actividade.
O ano 1904 os setenta e sete anos de idade, e como fixera o seu pai, se suicida por causas ainda hoxe descoñecidas. A sua figura sera lembrada por sempre na Arxentina, pola ingente cantidad de obras caritativas, e as iniciativas directamente xestionadas por el e a sua familia, que foron un grandioso impulso pra o desenrolo deste seu pais de adopción.   

Non sei se o conseguiria, pero procurei que todolos datos reflexados sexan contrastados, o cal fai que existan certas diferencias cos que podedes leer nas páxinas que vos indico arriba. Supoño que o interesante relato das suas vivencias personais, fixo que os seus biografos pasaran un pouco por alto a exactitud dos datos familiares. 

Unha gran descoñecida

Resulta estraño, que un edificio tan singular e representativo da nosa cidade, poida ser ao mesmo tempo, un perfecto descoñecido para a maioría dos cidadáns. Varias entradas do blog, están directamente relacionadas tanto coa creadora do complexo monumental, dona Angelita Varela, como co complexo mesmo. Falamos por se non o recoñecestes, do Santo Anxo.

A través de varias entradas, intentarei profundar un pouco máis, na figura da Marquesa de Atalaia Bermeja, creadora e benefactora deste centro, así como promotora doutras moitas obras benéficas, e nas edificacións que conforman o complexo do Santo Anxo.

Para contar a historia desta dama, teremos que recordar tamén a figura do seu pai don Ramón Santamarina, falaremos doutro apelido ilustre da cidade, Os Temes, aparecerá o bibliófilo Rei Soto, e realmente como se queira profundar, teriamos que terminar citando a case que toda a sociedade ourensá da primeira metade do século XX.

Non esperedes un traballo pormenorizado, senón como sempre, unhas pinceladas, que sempre serán susceptibles de ampliación e corrección.

Para comezar, aproveitarei estas dúas fotografías do mestre Samaniego, que fixo en maio de 1925, e con motivo da inauguración da igrexa publicou o diario La Región en xuño dese mismo ano. Nelas pode verse o interior da igrexa.

No meu caso tiven a fortuna nun par de ocasións de coarme no seu interior; polo cal o que vos ensino nestas malísimas reproducións, púideno contemplar no seu magnífico esplendor.

Recoñezo que non o preguntei, aínda que supoño que pedindo permiso á congregación das Calasancias, ou ao párroco de Fátima, conseguirase permiso para velo debidamente. (Preguntareino, e comentáreivolo).

Como sempre digo, se algún quere achegar datos a esta serie de entradas, non ten máis que dicirmo vía mail.

O lume na cidade

A "pequena historia local, é algo que comprendo non a todo o mundo fascínalle, como a min. De todos os xeitos, nos últimos tempos, pódense atopar traballos de calidade, que tratan sobre estes detalles, que non chaman a atención dos grandes investigadores.

A fotografía de hoxe, é unha das xoiñas que teñen no Etnolóxico de Ribadavia, e mostra os traballos dos bombeiros, nun incendio que ameazo as casas do comezo da rúa Progreso, (actual praza de Concepción Areal), nos anos creo que 30, pero....

A miña intención era utilizala, para falarvos da creación do noso corpo de bombeiros, ou quizais dos problemas que había coa perdida de cantaras e tinaxas cada vez que o concello facilitábaos para que se apagasen polos veciños, as chamas que ameazaban a cidade. Pero ao final decidín utilizala, precisamente para comentar, que non se teñen realizado, que eu saiba, traballos que falen destes profesionais que velan pola nosa seguridade. Se alguén se anima, a buscar datos, eu cédolle as entradas que precise no blog.

Precisamente nesa liña, a entrada de hoxe, gustaríame que fose unha pequena homenaxe a estes amigos, que co seu traballo, tanto me entreteñen, e axúdanme en moitas ocasións, a elaborar as entradas, con que vos castigo diariamente.

Xa que así como non coñezo traballos sobre os nosos bombeiros, se que podemos gozar xa de traballos como os de David Simon , empeñado en descubrirnos o devir da historia sanitaria da nosa cidade, centros sanitarios, doutores, farmacéuticos, etc., son o obxecto principal do seu blog.

Do amigo Manuel Domínguez, xa vos falei tamén en moitas ocasións, e a súa especialidade é o Concello de Canedo, como moitos pontinos aínda gustan de recordar ao seu barrio, aínda que por fortuna decidiu realizar incursións nas imaxes e historias deste lado do rio, (non vos perdades as últimas comparativas do antes e o despois).

O estudo exhaustivo que a amiga Rosa Cid fai das ourensás, na seu blog, e cos seus libros

A vila de Ribadavia, conta co seu cronista fotográfico, Julio Freijido, que coa colaboración de cada vez mais veciños de Ribadavia esta reconstruíndo esa pequena historia local

A estes amigos, con blogs de temática complementaria a "Ourense no Tempo", únense traballos doutras moitas persoas, en moitos casos amigos, como Miguel Abad, co seu medycine, e os seus excelentes artigos en prensa, por non falar das reflexións do amigo Aloysius. Fernando Valcárcel coa súa paixón pola Etnografía, ao que algún día convenceremos de que publique. Ana Malingre quen á marxe dos seus amplos coñecementos sobre historia, conta coa fortuna de poder falar de forma familiar, de personaxes, con Lamas Carvajal, ou os Malingre. Don Miguel Ángel Gonzalez, quen nos achega o mundo eclesiastico e a riqueza artistica do patrimonio da Diocesis, (o marxe de outras muchas "delicatessen").  Os amigos Francisco Espino,  Pastor Fabrega, Candido Ventím, os que teremos que darlles un pequeno empurron pra que se animen a darlle forma a eses datos que dende fai tempo manexan nas suas testas...  

Vexo que ao final voume esquecer de alguén, co cal, outro día e intentando suxerir outro tema, continuarei.

Se facedes clic nas palabras remarcadas accederedes directamente aos blogs referenciados.

Postales de Ourense

 Publicou fai xa tempo, o diario La Región, unha postal similar a esta, co cal non creo que vos sorprenda, (o marxe de que a pesar de que intentei darlle máis luz, non o conseguín adecuadamente, a ver se o amigo Fernando do Rio bótame unha man, e fai a súa maxia...).

Pero realmente, creo que esta pode ser unha xoia.

As postais que figuraban como máis antigas da nosa cidade, segundo os meus datos, (o cal desde logo non é concluínte) pertencían á editorial Hauser e Menet, datándoas aproximadamente a comezos do século XX.

No Arquivo Municipal da nosa cidade, e dentro dun exemplar do Anuario Postal y Telegráfico escrito polos empregados de Correos, Don Francisco de Asís Gutiérrez e Don Dionisio Sánchez Moraleda (imprenta dos sucesores de Cuesta, Madrid 1896), apareceu esta postal.

Evidentemente os datos do libro onde apareceu, non indican absolutamente nada; pero o que si chama a atención, é o formato da postal. Na fotografía de abaixo podedes ver que ten no anverso a fotografía da rúa Progreso, (que se podería datar perfectamente a finais do século XIX), e un espazo en branco ocupado soamente por un escudo e o texto Orense- Rúa do Progreso. As primeiras postais que coñezo da cidade, reservaban o anverso para os datos da persoa que había de recibir a misiva, e o reverso para a fotografía, encima da cal escribíanse textos curtos.

Sería interesante que entendidos no tema como o amigo Cándido Ventím, puidesen achegarnos algún dato.

Ourense no Tempo nos medios. (La Región XVII)

Non me queda máis remedio, que recoñecer o feito de que gozo facendo este blog, e sinceramente, hónrame saber que o le alguén. Pero o que máis me agrada de iste "hobby"; é descubrir aos poucos, datos, imaxes, e persoas pra  mín totalmente descoñecidas, ou das que como moito manteño un vago recordo de cando eu era neno, (fai ben pouco).

Vén isto a conto, debido á fotografía que durante a exposición, fíxonos chegar Gloria Rodríguez Cantón; como podedes ver, trátase dunha bela moza, que pousa como unha artista, (e se cadra o era), e segundo reza na propia imaxe a fotografía era de Foto Pacheco (A Coruña).

Este selo, viña completar a lista dos estudos Pacheco en Galicia, e pola miña experiencia, non é fácil de atopar. Cando preparaba o libro do Achegamento a Historia dá fotografía en Ourense, funme familiarizando coa saga dos Pacheco, quenes conseguiron retratar todo un século da nosa Galicia (con perdón de don Pedro Ferrer, Luís Ksado, e algún gran artista mais, que por Galicia foron). Ourense José e Augusto; Vigo Jaime, Horacio e os fillos de Jaime, Monforte Cesar.... poño puntos porque non me atrevo a pechar a lista, sen ir máis lonxe, o Pacheco que hoxe aparece da Coruña, sen esquecer tampouco a Antonia e Beatriz, sobriñas de José que colaboraron no estudo Ourensán, nin ás esposas de todos eles, que as súas boas horas pasaban nos estudos.

Pero, non vou facervos hoxe a árbore xenealóxico da familia, limitareime a aclararvos quen era este Pacheco que traballou na Coruña.

Don José Pacheco Guedes, (outro día intentaremos aclarar o enigma dos apelidos deste señor), comezo da saga, tivo tres fillos, Olga José e Augusto; á arte fotográfica, dedicáronse os homes. Augusto é dabondo coñecido por todos os seguidores do blog, pero o seu irmán José, pra moitos é un gran descoñecido.

Nacido en 1902, xa que logo seis anos maior que Augusto, todo fai pensar que aprendeu as artes da fotografía de man do seu pai; e ata para ser honestos, debemos considerar a posibilidade de que algunha das fotografías atribuídas ao seu pai, realmente fosen obra súa; refírome máis que nada, ás de exterior, realizadas durante a década dos vinte, e os primeiros anos 30, aínda que tamén destes últimos anos poidan atribuírse ao seu irmán Augusto, quen de feito figura como autor das realizadas a partir dos anos 40.

José por cuestións ideolóxicas, durante a guerra civil, sufriu o que se chamaba "depuración", e estivo recluído nun campo de concentración en Francia, de onde regresou a finais do ano 38. Nese momento, é cando, cóntanos o seu sobriño Augusto Guedes, que decidiu establecerse na Coruña, para o que o seu pai cédelle, a cámara da galería, un fondo negro de veludo e algúns focos. Con ese patrimonio, instálase nos 40 na rúa Real da Coruña.

Da súa biografía, espero que o meu amigo Augusto Guedes, bóteme unha man, e a non moito tardar podamos coñecelo un pouco mellor.

Heraclio y Francisco

Ando estes días intentando coñecer a estes dous cabaleiros, e de certo que non e sinxelo atopar cousas deles, nin como xa vos comentei, atopar comentarios doutros autores falando deles.

Lin todo o que conseguín localizar (polo de agora), escrito por eles, e realmente nótaselles un gran apego á nosa Auria. A través dos seus relatos e poesías, podemos coñecer pequenos detalles do Ourense que eles viviron. Nalgún caso espertando a miña curiosidade, por saber se a historia contada ten visos de realidade, ou é totalmente ideada polo autor; é o caso dos relatos de Heraclio P. Pracer, O Puzo dá Sila, e O Puzo do Inferno, dous lugares reais, (o amigo Miguel Doval, e as xentes do Polvorín coñécenos ben), nos que se desenvolve unha terrible historia, que non dubido que de ser certa, terminarei atopando nalgún outro relato, ou na prensa local.

Polo de agora sigo buscando datos da súa biografía, e vou contentándome con ler algúns dos seus artigos na prensa local daqueles tempos, que con sorte vou atopando.

A risco de ser pesado, se tedes algunha das obras destes autores, agradeceríavos que mo comentásedes vía mail. estas son as obras que conseguín atopar.
 

Obra narrativa en galego de Heraclio Perez Placer, da serie Narrativa recuperada.ano 1998. (edita Xunta de Galicia, e centro Ramon Piñeiro para a investigación en humanidades).

Veira do Lar, Heraclio P.Placer. Editorial José Gali i Camps Santiago 1901

Pé das Burgas, Francisco A de Novoa. Areedición La voz de Galicia

Beira o Barbaña -Paisaxes- Francisco A de Novoa, (Edición e introducción de Jorge Martinez Jimenez) Edicios do Castro 1993

O A.v.O. nos medios. (La Región XVI)

 Estamos no verán, ainda que alguns ´días teñamos estas inoportunas tormentas, que parece ser que xa remiten. Eso permite que podamos gozar dos paseos da noitiña, e os fins de seman na rúa.

Hoxe deixarei o tema da Ibense, e outras lamentables perdas; pra lembrar os outros vendedores de xeados; nesta ocasión quero presentarvos, a posiblemete primeira muller que se dedicou a esa dulce profesión. Chamabase Teresa Lamelas, e o comezo dos anos 60, montou a sua primeira nevera; non era a que vedes na fotografía, xa que esta era a fixa, que mais ou menos no 64, tiña instalada na alameda. A primeira era unha destas moviles, que rondaban polas principais ruas da cidade en busca dos golosos avidos deste dulce postre.

Por si vos chama a atención, a marca dos xeados, explicovos como foi o tema: Don Luis Suñer, un dos pioneiros da xeaderia no pais, tiña a sua empresa Avidesa, e nos 60 crea a marca "Camay". A coincidencia ca marca de xabons Camay, supoño que cando Nestle no ano 1965 merca a fabrica que produce os xeados, decide cambiar o nome, nacendo así nese ano 65, a marca "Camy"

A fotografía xunto con outras que vos irei mostrando, deixounola a filla de dona Teresa, a quen lle quero dar as grazas.

OnT. nos medios (Ourense por Barrios IV)

Notariades que procuro intercalar as entradas da colaboración da prensa Ourensá, con outras novas. Pra os que me comentades, que estas xa as coñecedes, non se pode ser tan ansioso, que non todo o mundo tivo a posibilidade de velas. Para que vos fagades unha idea, máis da terceira parte dos lectores do blog, non residen na nosa cidade, co cal teñen un pouco complicado ler o diario "La Región", e moito mais o "Ourense por Barrios", así que penso que eles tamén teñen dereito a botarlles unha ollada, non si??. Aquí déixovos a cuarta das entregas do "Ourense por Barrios"..

Finalizando a década dos sesenta, este era o aspecto que ofrecía o cruzamento da rúa Ervedelo coa avenida de Portugal
Logo duns anos desenvolvendo posiblemente a maior industria local, *os fillos de Don Manuel Malingre Parmentier, Manuel e Antonio trasladan as súas instalacións desde o parque de San Lázaro, ao daquelas, case que deserto barrio do Couto no ano1896Os almacéns da fundición e a casa familiar, ocupaban toda esa esquina, na beirarrúa de en fronte, estaban os talleres da empresaSe vos fixades na pequena estrutura rematada cun pequeno tellado a dúas augas, que se ve á esquerda, estaredes contemplando o vello espertador que durante moitos anos tivemos na cidade; a sirena da fundición co seu sonoro “ulular”, marcaba dalgún xeito a dinámica da nosa cidade.

Arquivo visual Ourensán fondo J. L. Fernández Ojea

Fotografía propiedade de José Luis Fernández Ojea

Fotógrafo, Supostamente o pai de Don José Luis

*Aínda que intento evitalo, sabedes que me equivoco, por desgraza con demasiada frecuencia. Por fortuna teño lectores que me corrixen. Nesta ocasión, ninguén máis autorizado para a corrección, que a miña amiga Ana Malingre.

O caso, é que quen levou a cabo o traslado da fundición ao barrio do Couto, non foi Don Manuel Malingre Parmentier, se non os seus fillos Manuel e Antonio Malingre Ludeña, no ano 1896.

Para ampliar datos sobre esta gran industria ourensá, podedes ler o traballo da propia Ana

Malingre Rodríguez, Ana: "La Fundición Malingre de Ourense" en Porta dá Aíra nº 13, Ourense: Grupo Francisco de Moure, 2011.

Almacenes Feijoo "Salon de vestir"

Tarxeta publicitaria propiedade de Don José Antonio Feijjo,  (facilitada por Lisardo Mazaira)

Si onte falabamos de edificios con historia, hoxe tocalle o turno a un negocio. Continuando o  fio, insistirei no tema de que me gustaria que alguén, buscara datos, que corrixan ou complementen os que eu podo darvos.

Nesta ocasión, contei ca colaboración de Don José Antonio Feijoo, descendiente directo dos propietarios do negocio; e si ben poderia pedirlle mais información, (por medio do amigo Lisardo Mazaira, que foi nesta ocasión como en moitas outras o intermediario), decidín utilizar somentes a pouca información que teño, e deixar pra unha segunda entrada, as correccions que me podades facer vosotros, e ampliar ca última etapa deste negocio.

Xa vos aviso que os datos do nacemento da empresa que figuran en cursiva, son especulativos, e posiblemente don José Antonio faga unha corrección de seguido.

No ano 1880, don Serafin Feijoo, abre a primeira fabrica de capas de Galicia, penso que non foi na cidade de Ourense, senon en Verin. Con este negocio fixose un nome no mundo da moda, e co paso dos anos, decide instalar o seu negocio no centro comercial da nosa cidade de finais do século XIX, a Praza Maior.

No número 16, estaba instalada a lenceria de dona Constanza Suarez, "La Confianza", tal e como mostra o anuncio publicitario que figura baixo estas liñas, publicado no periodico local "El Derecho" no ano 1890,  e a partires alo menos do ano 1895 pasa a ocupar o local Don Serafín Feijoo, como se anuncia no diario "El Noticiero" do sete de xaneiro; (de ahí e de onde saco o dato que me fai especular co nacemento do negocio en Verín).

O local da Praza Maior, ainda hoxe podese ver, e resultaba pequeno pra un negocio que queria estar a última no referente a moda, e o cada vez mais puxante mercado do "pret-a-porter", facia necesario dispoñer de espacio a mais dun bo escaparate; e así como no 1915, o fillo de Don Serafín, trasladase a rúa Lamas Carvajal, como podedes ver na tarxeta publicitaria que ilustra esta entrada, no número 5, (onde hoxe esta o comercio Duarte). Ovidio Feijoo López, continua acrecentando a fama do negocio, posibilitando a sua viabilidade, e o seu fillo Ovidio Feijoo Feijoo,  continua a senda dos seus predecesores, pero neste caso facendo gala dunha imaxinación e vista pra os negocios, adiantada o seu tempo; poñendo en practica tecnicas de marketing e publicidade que perfectamente poderiase pensar que eran actuais.

Pero ese tema, e o seu tralsado a actual rúa Concordia no 1970, sera obxeto de outra entrada, na que agardo contar con datos facilitados por vos, e as correccions feitas por Don José Antonio Feijoo.